پایان نافرجام توفان قاطعیت؛ عربستان از یمن دست خالی بازمی‌گردد

عربستان در حالی مهیای توقف عملیات موسوم به «توفان قاطعیت» در یمن است که از تحقق اهداف مورد نظر از این عملیات نظامی پر هزینه ناتوان ماند.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه رای الیوم، اظهارات خالد الجبیر وزیر خارجه عربستان مبنی بر نزدیک بودن پایان عملیات نظامی علیه یمن در حالی است که این عملیات و به عبارت بهتر توفان قاطعیت از تحقق اهداف مورد نظر خود باز ماند.

در این شرایط باید پرسید این تحول از کجا نشأت می گیرد؟ آیا توفان قاطعیت اهداف مورد نظر را تحقق بخشید؟ راهکارها و گامهای آینده چیست؟

اظهارات عادل جبیر مثل بمب صدا کرد

اظهارات عادل جبیر وزیر خارجه عربستان در کنفرانس مطبوعاتی با فیلیپ هاموند همتای انگلیسی خود مبنی بر نزدیک بودن پایان عملیات نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان علیه یمن، به مثابه انفجار بمب بزرگی بود.

توقف گزینه نظامی که به گفته جبیر آخرین گزینه های پیش روی کشورش است به خوبی بیانگر این است که مسئولان سعودی لحن تهدید آمیز علیه یمن را که در روزهای نخست حمله به این کشور بر آن تاکید داشتند، کنار گذاشته اند.

اما این عملیات باید با تحقق دو شرط اساسی متوقف می شد:

اول: این گزینه یا همان عملیات نظامی علیه یمن تمام اهداف مورد نظر یا بخش اعظم آن را تحقق می بخشید. این اهداف شامل در اختیار گرفتن صنعاء و بازگرداندن عبد ربه منصور هادی به عنوان رئیس جمهور قانونی به قصر ریاست جمهوری و نیز موافقت سایر گروهها با این گزینه بود.

دوم: عملیات نظامی در صورت متوقف می شد که روند سیاسی در یمن به موفقیت رسیده و توافق نهایی بین گروههای درگیر را به ثمر می نشاند به گونه ای که رضایت همه این گروهها جلب می شد و بر اساس آن دولت وفاق با حضور تمام گروهها تشکیل شده و زمینه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی فراهم می شد.

منصور هادی در سودای بازگشت به یمن

اما اکنون منصور هادی به صنعاء بازنگشته است، زیرا پایتخت هنوز تحت کنترل جنبش انصار الله است و سکونت او در عدن به عنوان پایتخت جایگزین نیز فقط چند روز دوام آورد.

منصور هادی در جریان اقامت در عدن نماز عید را در بین گروهی از هواداران خود به جا آورده و سپس از آنجا عازم نیویورک شد تا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند و آنجا را به مقصد ریاض ترک کرد.

همین وضعیت در مورد خالد بحاح معاون منصور هادی و نخست وزیر او نیز تکرار شد، تا جایی که او ترجیح داد امور کشور را از ریاض اداره کند زیرا هتل محل اقامت موقت او در عدن هدف حمله موشکی اعضای وابسته به داعش قرار گرفته و او به طرز معجزه آسایی نجات پیدا کرد.

اما در مورد شرط دوم که باید در عملیات نظامی علیه یمن تحقق می یافت یا همان موفقیت روند سیاسی با توافق تمام گروههای یمنی نیز باید گفت  این هدف نیز هنوز تحقق نیافته است و نه زمان و نه مکان گفت‌وگوهای سیاسی تعیین نشده است.

در این ارتباط از سرگیری گفت‌وگوها در هفته های آینده در مسقط که اسماعیل ولد شیخ فرستاده سازمان ملل به یمن به آن اشاره کرده است به معنی از بین رفتن تمام  پیش شرط‌های 12 گانه منصور هادی و حامی عربستانی او است.

در این خصوص شاید برخی این بحث را مطرح کنند که جنبش انصار الله و حامیان علی عبدالله صالح با قطعنامه 2216 شورای امنیت مبنی بر خروج از شهرهای یمن و تسلیم سلاح و نیز بازگشت منصور هادی به یمن مواقت کردند.

در پاسخ باید گفت که همه این موارد درست است اما باید توجه داشت که هنگامی که گفت‌وگوهای یمنی آغاز شود درخواست خروج تمام نیروهای بیگانه و پیش از همه نیروهای ائتلاف از این کشور مطرح خواهد شد به اضافه اینکه عملیات نظامی باید کاملا متوقف شده و محاصره بنادر و فرودگاهها و گذرگاههای زمینی نیز پایان داده شود.

به نظر می رسد فیلیپ هاموند موفق شد رهبری سعودی را متقاعد کند که با گذشت هفت ماه از عملیات نظامی علیه یمن بدون اینکه نتیجه ای داشته باشد، ادامه این عملیات بی حاصل است.

هاموند همچنین توانست مسئولان سعودی را متوجه کند که این عملیات نتایج معکوس داشته است از همین رو چاره ای جز متوقف کردن آن نیست.

اشتباه فاحش عربستان در یمن

دخالت نظامی عربستان در بحران یمن از همان ابتدا اشتباه بزرگی بود و نه تنها هیچ مشکلی را حل نکرده بلکه مشکلات بزرگی را رقم زد و حامیان خود در چارچوب ائتلاف علیه یمن را نیز با گرفتاری های مالی و  انسانی روبه رو کرد به اضافه اینکه چه بسا جنگ های مرزی همچنان به درازا بکشد.

در این شرایط توقف این عملیات و کاستن خسارت های ناشی از آن اقدامی کاملا منطقی و در نهایت حکمت و درایت است به این شرط که تمام دروس آن عبرت شود و سیاست هایی که عملیات نظامی را رقم زد به سرعت مورد بازنگری قرار بگیرد.

علاوه بر این باید خسارت های یمن و خانواده قربانیان جبران و روند بازسازی این کشور آغاز شود و در این راستا تمام خرابی های ناشی از بمباران هوایی سعودی بدون تاخیر و اهمال بازسازی شود.