میانجیگری آمریکا برای آشتی تهران و ریاض

مذاکرات چهارجانبه پیشین و همچنین نشست آتی وین که با هدف بررسی بحران سوریه و حضور کشور‌های آمریکا، عربستان، روسیه و ترکیه در اتریش تشکیل شده بود هدفی جز هموار ساختن راه در جهت نشاندن تهران و ریاض بر سر یک میز و علاوه بر این مشارکت ایران و عربستان در زیر یک چتر در پی ندارد.

آرمان: مذاکرات چهارجانبه پیشین و همچنین نشست آتی وین که با هدف بررسی بحران سوریه و حضور کشور‌های آمریکا، عربستان، روسیه و ترکیه در اتریش تشکیل شده بود هدفی جز هموار ساختن راه در جهت نشاندن تهران و ریاض بر سر یک میز و علاوه بر این مشارکت ایران و عربستان در زیر یک چتر در پی ندارد. ایران بارها آمادگی خود را برای مشارکت با سایر کشورهای صاحب‌نفوذ و هژمونی در منطقه برای مقابله با تروریسم و عبور از بحران سوریه اعلام کرده است. در نشست 23اکتبر وین؛ آمریکا، روسیه و ترکیه به نوعی کوشیدند تا عربستان را متقاعد سازند که حضور ایران در مذاکرات و همچنین نقش‌آفرینی تهران در سوریه ضروری است در غیر این‌صورت هر گونه تصمیمی درباره بحران سوریه به نتیجه نخواهد رسید. در حقیقت می‌توان گفت مذاکرات چهارجانبه هفته گذشته وین نشست اصلی نبوده و بیش از هر چیز از یک ماهیت هماهنگی برخوردار بوده است به همین دلیل هر نشستی را نباید مذاکره نامید؛ چراکه مذاکره به مفهوم گفت‌وگوهای رسمی است در حالی که میان کشورهای مذکور مساله جدیدی مطرح نشده و آن‌طور که باید و شاید در رسانه‌ها انعکاس پیدا نکرده است. زمانی که چند کشور جهت آشتی دو کشور دیگر با هدف کدخدامنشی گردهم می‌آیند، نمی‌توان به آن عنوان مذاکره را داد. چرا که وقتی شرکای یک ائتلاف با یکدیگر هماهنگی ندارند، طبیعی است که کشورهای صاحب‌نفوذ برای این وفاق و هماهنگی پیشقدم خواهند شد. وقتی وفاق به وجود آمد در آن صورت اقدامات اصلی آغاز خواهد شد. همه بازیگران در منطقه به نوعی این مساله را پذیرفته‌اند که باید برای فائق آمدن بر بحران سوریه و منطقه با یکدیگر مشارکت داشته باشند اما متاسفانه تنها عربستان نمی‌خواهد تهدید تروریست‌ها را در منطقه درک کند و در جهت رفع آن با سایر کشورها و ایران همراه شود. از این روی در نشست وین؛ ترکیه، آمریکا و روسیه همراه با عربستان دور یک میز جمع شدند تا به عربستان بگویند ریاض و تهران می‌توانند تا هر وقت که بخواهند با یکدیگر روابط سرد و حتی خصمانه‌ای داشته باشند اما به خاطر بحران سوریه ناگزیرند به کنار آمدن با یکدیگر هستند. وقتی آمریکا بتواند عربستان را متقاعد سازد تا دست از کارشکنی‌هایش بردارد در آن صورت ایران در نشست‌های آتی حضور پیدا کرده و مذاکرات صورت رسمی و جدی به خود خواهد گرفت. همانطور که جان کری و فدریکا موگرینی نیز قبلا اشاره کردند بحران منطقه و سوریه تنها با مشارکت همه کشورها امکان پذیر است. علاوه بر این موگرینی مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا پس از نشست وین درباره حضور ایران در منطقه اذعان داشت: «به اعتقاد من ایران می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد.» بر این اساس تاریخ نیز به وضوح نشان داده که در بدترین شرایط حتی اگر میان دو کشور روابط به جنگ و خصومت گراییده شود در برخی موارد که منافع هر دو کشور و حتی سایر کشورها در میان باشد با یکدیگر همراه خواهند شد از این روی باید تاکید کرد که عربستان چاره‌ای جز مشارکت با ایران و کشورهای منطقه در بحران سوریه ندارد. در نهایت می‌توان افق‌ها را در سوریه روشن دید زیرا تصمیم گرفته شده که راه‌های رفته دیگر در این کشور تکرار نشود و بازیگران راه‌های تجربه نشده را به آزمون بگذارند. یکی از راه‌هایی که تاکنون تجربه نشده بود این است قطب‌بندی‌های ژئوپلتیکی که این کشورها تاکنون علیه یکدیگر به کار می‌بردند را کنار بگذارند و در فضای فراهم شده با یکدیگر همراه شوند.